عنصر معماری ایرانی
عنصر معماری ایرانی
عنصر معماری ایرانی . اُرُسی از عناصر معماری کهن ایرانی و پنجرهٔ مُشـَبَّکی است که به جای گشتن بر روی پاشنه گرد، بالا می‌رود و در محفظه‌ای که روی آن قرار
گرفته قرار می‌گیرد و در اشکوب کوشک‌ها و پیشان و رواق ساختمان‌های سرد سیر بسیار دیده می‌شود. نقش شبکه ارسی مانند پنجره‌ها و روزن‌های چوبی است
و نمونه‌های زیبای آن در خانه‌های کهن اصفهان و کاشان و یزد (و انواع جدیدترش در تهران) بسیار است.
پنج‌دری یکی عناصر سنتی معماری ایران کهن است. پنج‌دری به طور معمول یک اتاق بزرگ است یا همان تالار اصلی خانه ، که اغلب رو به ایوان بزرگی است که ۵
پنجره به هم‌پیوسته برای آن در نظر گرفته شده است.
در معماری مدرن پنج‌دری به اتاق نشیمن گفته می‌شود، خانه‌های سنتی اصیل ایرانی بسیار بزرگ بوده و با تعداد زیادی اتاق ساخته می‌شده که پنج‌دری اتاق
اصلی خانه محسوب می شد.
پیش‌طاق
پیش‌طاق در معماری اسلامی یا معماری ایرانی،به دری عظیم که ورودی مسجد، کاروانسرا، مدرسه، یا آرامگاه را مشخص می‌کند گفته می شود.
معمولا ارتفاع پیش‌طاق از ارتفاع سایر اجزای نمای ساختمان بیشتر است تا ضمن نمایش دادن اهمیت ساختمان ورودی و موقعیت آن را نیز مشخص کند.
گوشواره
گوشواره، در یک تعریف کلی و ساده می توانیم بگوییم سازه‌ای جهت تبدیل مربع به هشت ضلعی برای اجرای گنبد. پیش آمدگی کنج داخل بنا که با کمک آن
می‌توان مقاطع چهار ضلعی را به ۸، ۱۶، ۳۲ و در نهایت به دایره تبدیل کرد.
لته‌سر
لته‌سر یا دارورچین گونه‌ای از سازه‌ها در معماری ایرانی است. این‌گونه ابنیه در اکثر نقاطی که دسترسی به چوب زیادتر است مانند جنگل‌ها ونواحی
کوهستانی(شمال کشور) بنا می‌شوند.دارورچین از سه لغت مازندرانی دار یعنی درخت، ور به معنی پهلو و چین به معنی چیدن تشکیل شده‌است.
نحوه اجرا به این صورت است که پس از چیدن الوارها، یک خرپای چوبی به روی ساختمان قرار می‌دهند و روی آن را با قطعات چوب که بروی هم قرار می گیرند
پوشش می‌دهد. در این گونه بنا ها به ندرت پنجره تعبیه می‌شود و نور آفتاب و جریان هوا از بین درز الوارها و در ورودی به ساختمان وارد می‌شود.در زمستان اندود
کاهگل بین درزها تا سرما در بنا نفوذ نکند.
و آخرین عنصر (هشتی) می باشد
عنصر معماری ایرانی
مهم‌ترین کارکرد هشتی، تقسیم مسیر ورودی به دو یا چند جهت و حفظ قسمتی از حریم خانه‌است، به معنی آرامگاه، طاق، ایوان، رواق و آسمانه هم آورده‌اند.
در لغت نامه دهخدا هشتی یا کریاس، به آستانه و ورودی هر ساختمان و فضایی گفته می شود . در حقیقت هشتی، قسمت بیرون خانه های قدیمی بود که به
شکل‌های مختلفی مانند چهارضلعی مربع یا مستطیل، هشت ضلعی و … ساخته می‌شد و در مجموع فضای سرپوشیده ای بود که ورودی مشترک چند خانه را
بوجود می آورد.