آشنایی با سنگ تراورتن ، سنگ مرمر و سنگ چینی
سنگ تراورتن
تراورتن محصول چشمه های آهک ساز قدیمی هستند، که به صورت پهنه های نسبتا وسیعی دیده میشوند.در اغلب موارد لایه ها در ذخایر تراورتن افقی اند و یا با شیب ملایمی، که تابع مورفولوژی سطح زمین است، قرار گرفته اند . به طوری که در بعضی موارد ذخایر عظیمی را در پهنه های وسیعی تشگیل میدهند. مثل معادن عظیم آذر شهر و محلات، تراورتن سفید در صورتی که رنگ آن به صورت یکنواخت سفید بوده و رگچه های رنگی و خلل و فرج یکنواخت داشته باشد، از مرغوبیت بیشتری برخوردار است.فروش سنگ تراورتن معادن محلات که از نظر مرغوبیت بینظیرند، از اینگونه اند .البته وجود رگچه های رنگی ناشی از آلودگی به اکسیدهای آهن در تراورتن های سفید ، ممکن است به سنگ زیبایی خاصی بدهد.
سنگ مرمر
در مرمر یا انیکیس، از نظر کانی شناختی، کربنات کلسیم به صورت آراگونیت است. مرمر نظیر تراورتن محصول عملکرد چشمه های آبگرم قدیمی می باشد و معمولاً لایه هایی در میان لایه های تراورتن و ساده می شود.
در فرآیند کارآئی چمشه های آبگرم، اگر افت دمای آب کند باشد آراگونیت بوجود می آید و اگر افت دما به تندی صورت گیرد، تراورتن تشکیل میگردد.
در ایران به سنگ حاصل از آراگونیت مرمر می گویند و نام تجارتی انواع رنگی آن انیکس است. وجود رنگ های سبز، لیمویی،زرد و غیره در این سنگ ها سبب میشود که این سنگ ها بعد از سایش بعنوان یک سنگ زینتی لوکس مطرح باشند.مصرف عمده مرمر درپوشش دیواره های سرویسهای لوکس، دکوراسیون داخلی ساختمان، مجسمه سازی و میزهای سنگی میباشد.آخرین مصرف آن ساخت کاشی از مرمر است.
معادن مرمر دورک یا بورق وسفید کوه در استان یزد ومعدنی در ناحیه موته، از معادن بالفعل کشور میباشند.این ذخایر به صورت لایه هایی در بین تراورتن ها دیده میشوند.
از معادن بالقوه کشور میتوان به معدن ذیل اشاره نمود :
معادن اسفند و تلنگویه سیرجان، ده رستم کرمان، آب باریک ،آذرشهر، عباس آباد جلفا و غیره.
کل ذخایر مرمر ایران ۵۰۰ هزار تن برآورد شده است.
سنگ چینی
مرمریت درشت بلور، سفید یا خاکستری روشن تا کرم را اصطلاحاً “سنگ چینی” می نامند. چینی ها به صورت سنگهای متامورف سفید، خاکستری و رنگی، با تبلور دوباره، درخشندگی و شفافیت خاصی دارند. این نوع سنگها که از متامورفیسم سنگهای آهکی اولیه حاصله شده اند، بر حسب درجه متامورفیسم و رشد کریستالها، ممکن است سنگهای تزئینی مختلفی را با نامها و بافتهای متفاوت ریز و درشت تشکیل دهند.
سنگ های چینی در ایران شامل سنگ آهک های دگرگونه مرمری شده و کاملاً باز بلورین میباشند که عمدتاً دارای زمان پرکامبرین– پالئوزوییک بوده و تحت تاثیر دگرگونی ناحیه ای و مجاورتی قرار گرفته اند . مناطق دارای پتانسیل ذخایر سنگ چینی در کشور ، مناطقی است که سنگ های دگرگونه پرکامبرین – پالئوزویک گسترش دارد ، که در این میان محور سنندج ـ کهنوج بیشترین پتانسیل ذخایر سنگ چینی کشور را در بردارد . لذا استان های لرستان ، فارس ، کرمان ، اصفهان در درجه اول اهمیت و استانهای کرمانشاه ، کردستان ، آذربایجان غربی ، خراسان رضوی ، اراک و همدان در درجه دوم قرار میگیرد . ذخایر سنگ چینی از بالاترین میزان ذخیره قطعی بعد از گرانیت و مرمریت در ایران برخوردارهستند.